Ενεργειακή διαχείριση, εξοικονόμηση πόρων και βελτίωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Η λειτουργία των Επιχειρήσεων και Οργανισμών σε όλους σχεδόν τους οικονομικούς τομείς εξαρτάται άμεσα από τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Η κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ένα ανελαστικό κόστος που αποτελεί ταυτόχρονα ένα από τα σημαντικότερα κέντρα κόστους των σημερινών Επιχειρήσεων και Οργανισμών τόσο του Ιδιωτικού όσο και του Δημόσιου Τομέα.
Εκτός από την οικονομική διάσταση του θέματος, η κατανάλωση ενέργειας έχει και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Κάθε επιπλέον KWh που καταναλώνουμε συμβάλει στην αύξηση του ανθρακικού αποτυπώματος. Αν διαχειριστούμε σωστά την κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούμε να ελαττώσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον μέσω της μείωσης της εκπομπής CΟ2.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να «στερηθούμε» την ενέργεια που είναι απαραίτητη για την επιχειρησιακή λειτουργία της εταιρείας ή του οργανισμού. Μπορούμε όμως να αποτρέψουμε την άσκοπη κατανάλωση ενεργειακών πόρων όταν δεν απαιτούνται.
Μελέτες Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε γιατί και αν ισχύει αυτό: Έστω ότι μία επιχείρηση, ή ένας οργανισμός, λειτουργεί 5 ημέρες την εβδομάδα με ωράριο 8πμ έως 4μμ. Ο παρακάτω Πίνακας 1 υπολογίζει τις εργάσιμες και μη εργάσιμες ώρες της επιχείρησης-οργανισμού. Αφορά μόνο στις ώρες λειτουργίας της επιχείρησης-οργανισμού χωρίς να λαμβάνει υπόψη το πλήθος του προσωπικού, την παρουσία ή την απουσία του, τις άδειες, ή άλλους παράγοντες. Πίνακας 1: Ανάλυση εργάσιμων και μη ωρών Έτσι, σύμφωνα με τον παραπάνω Πίνακα 1 οι συνολικές μη εργάσιμες ώρες ετησίως είναι 6.760. Είναι συχνό φαινόμενο οι εργαζόμενοι να μην κλείνουν προσωπικό ή κοινόχρηστο εξοπλισμό γραφείου όπως φωτοτυπικά, εκτυπωτές, οθόνες Η/Υ, κλιματιστικά, καταστροφείς εγγράφων κ.α., είτε πιστεύοντας ότι δεν είναι σημαντική η κατανάλωσή τους, είτε λόγω αμέλειας. Ένα μεγάλο φωτοτυπικό μηχάνημα σε κατάσταση αναμονής (stand-by), μπορεί να καταναλώσει έως και 150Watt. H δε συνολική κατανάλωση ετησίως για κάθε φωτοτυπικό που δεν κλείνουμε κατά τις μη-εργάσιμες ώρες και ημέρες είναι 150W x 6.760 ώρες/έτος=1.014KWh/έτος. Η μέση βαθμίδα χρέωσης του ρεύματος στην Ελλάδα[2], συμπεριλαμβανομένων όλων των χρεώσεων και των φόρων εκτός των χρεώσεων τρίτων (Δήμος, ΕΡΤ κ.λ.π.) είναι περίπου 0,14€/KWh. Άρα, το ετήσιο κόστος ενός φωτοτυπικού για τις stand-by ώρες αγγίζει τα 142,00€. Επιπλέον, για κάθε KWh η Ελλάδα (στοιχεία 2016[3]) εκπέμπει 623g διοξειδίου του άνθρακα (CΟ2) που σημαίνει ότι το φωτοτυπικό μας εκπέμπει (σε stand-by mode) περίπου 632 kg διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, με τις γνωστές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ένα κλιματιστικό, απόδοσης 14.000BTU, καταναλώνει σε λειτουργία περίπου 1.350Watt. Εάν παραμείνει ανοικτό εκτός ωραρίου, δηλαδή για 16 ώρες, η συνολική κατανάλωσή του θα είναι 21,6KWh. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό 10 φορές ετησίως, η αντίστοιχη κατανάλωση είναι 216KWh ή περίπου 30€ ή 135kg CΟ2. Το σημαντικό με αυτές τις τιμές είναι ότι δεν ήταν απαραίτητες. Ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστούμε την κατανάλωση των ενεργειακών πόρων και να βελτιώσουμε ή να αποφύγουμε καταστάσεις όπως οι παραπάνω είναι να γνωρίζουμε για κάθε συσκευή που χρησιμοποιούμε, πού, πότε, γιατί και σε τι μεγέθη ακριβώς υπάρχουν αυτές οι καταναλώσεις. Για να υπολογίσουμε το μέγεθος της άσκοπης ενέργειας που μπορεί να καταναλώνεται από συγκεκριμένες συσκευές γραφείου, σε ένα κτίριο όπου οι ώρες εργασίας ημερησίως είναι κατά μέσο όρο 8 σύμφωνα με τον Πίνακα 1, ας δούμε τον παρακάτω Πίνακα 2: Πίνακας 2: Απεικόνιση και εκτίμηση εξοικονόμησης KWh, CO2 και χρημάτων Ο Πίνακας 2 μπορεί να υπολογίσει εύκολα και γρήγορα την κατανάλωση (KWh), την ποσότητα CO2 (Κg) και το ύψος των εξόδων (€) που μπορεί να αποφύγει μία εταιρεία ή ένας οργανισμός με βάση τις δικές της/του μεταβλητές και τις δικές της/του συνήθειες. Καταχωρώντας το είδος και το πλήθος του εξοπλισμού που διαθέτει η εταιρεία, την κατανάλωση που μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το μοντέλο και την τεχνολογία του εξοπλισμού, τις μη εργάσιμες ώρες και το ποσοστό που παραμένουν ανοικτά ετησίως (κατ’ εκτίμηση), αποτυπώνονται με βέλτιστη ακρίβεια τα παραπάνω μεγέθη. Με βάση αυτά τα μεγέθη μπορεί η εταιρεία να γνωρίζει και να κατανοεί πού ακριβώς και πότε, γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας, να λάβει αποφάσεις και να εφαρμόσει πολιτικές ορθής χρήσης της ενέργειας, να δώσει κίνητρα στους εργαζομένους ή να αποφασίσει να αντικαταστήσει τον εξοπλισμό παλαιότερης τεχνολογίας που είναι ενεργοβόρος και επομένως ασύμφορος με νεότερο, ενεργειακά αποδοτικότερο. Συνηθισμένο παράδειγμα είναι τα κλιματιστικά. Τα παλαιότερης τεχνολογίας είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα ακόμη και όταν δεν είναι σε λειτουργία ενώ τα σύγχρονα τύπου inverter είναι πολύ πιο οικονομικά και καταναλώνουν σημαντικά χαμηλότερη ενέργεια είτε λειτουργούν είτε είναι σε standby mode. Απώτερος βέβαια σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση όλων των εργαζομένων, έτσι ώστε η αποφυγή της οποιαδήποτε σπατάλης, να γίνεται συνειδητά. To αντίκτυπο της ευαισθητοποίησης κάθε εργαζομένου έχει άμεσα οφέλη, τόσο στην μείωση των εξόδων της εταιρείας, όσο και στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Ένα σημαντικό ακόμη όφελος της ευαισθητοποίησης των εργαζομένων είναι η απόκτηση της γνώσης και της μεθοδολογίας, η ενημέρωση και εν τέλει η απόκτηση συνήθειας τρόπων εξοικονόμησης ενέργειας έτσι ώστε να μπορούν και να θέλουν να εφαρμόσουν παρόμοιες πολιτικές στις υπόλοιπες δραστηριότητες τους και να μεταδώσουν αυτές τις συνήθειες στο οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον τους. To 2019 η Ελλάδα εξέπεμψε 67,18 εκατομμύρια τόνους CO2 σύμφωνα με το ourworldindata.org. Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο έργο κάθε κάτοικος της εκπέμπει ετησίως περίπου 6.465Kg CO2. Αν λοιπόν ευαισθητοποιηθεί και καταφέρει να εξοικονομήσει 500Kg ετησίως (345Kg από την εταιρική του δραστηριότητα σύμφωνα με τον Πίνακα 2 και ακόμη 155Kg από τις προσωπικές του δραστηριότητες) θα βελτιωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας κατά 8% περίπου. Είναι κάτι στο οποίο όλοι μας μπορούμε να συνεισφέρουμε, με ελάχιστη προσπάθεια! Στέφανος Κυτάνης Business Development Consultant, OTS [1]https://www.researchgate.net/figure/Building-electricity-consumption-during-working-and-non-working-hours_fig1_283054793
